De veste van Helmond
Op het eerste gezicht lijkt Helmond, behalve het kasteel, weinig voorbeelden van verdedigingswerken te kennen. Echter, wanneer de stad vanuit een niet alledaags gezichtspunt bekeken wordt, blijkt er nog een andere herinnering te zijn aan een meer turbulent verleden. De stratenloop in het centrum toont namelijk nog veel van de oude veste van Helmond. Het stratenpatroon was kruisvormig met de assen Markt-Kerkstraat en Veestraat-Ameidestraat. Aan het einde van die straten lagen de vier stadspoorten die men door moest om de stad binnen te kunnen komen of te verlaten.
Het oude stratenpatroon komt duidelijk naar voren op een luchtfoto van een deel van het centrum, gemaakt op 31 mei 1979. Zeer prominent op deze luchtopname is het hedendaagse kruisvormige patroon, gevormd door kanaal en Kasteeltraverse.
Onder op de foto is te zien hoe groot het fabrieksterrein van de Vlisco is. Daarboven ligt, duidelijk herkenbaar in zijn gracht, het kasteel. Vroeger vormde dat onderdeel van de verdedigingswerken van Helmond. Van het kasteel af liep de veste, die bestond uit een aarden wal en water dat deels natuurlijk was en deels gegraven, naar de Kerkstraat. Nu is die straat doorsneden door de Traverse, maar dat was vroeger uiteraard niet het geval. Op de luchtfoto is de plaats van de Hoogeindsepoort, aan het einde van de Kerkstraat, te zien rechts van de gebouwen van de Vlisco op de hoek met het Beugelsplein. Het Beugelsplein was ook onderdeel van de veste. Aan het einde van dit plein maakte de veste een scherpe hoek naar wat nu de Zuid- en Noord-Koninginnewal heet. Ook dat is op de luchtfoto goed te zien. De gebouwen die op de foto aan de linkerkant van de wal liggen, stonden binnen de veste, de gebouwen aan de rechterkant stonden er buiten.
De noordelijke kant van de veste, de Ameidewal en een deel van de Watermolenwal, ontbreken op deze foto. Linksboven ligt wel een stuk van de Watermolenwal, maar de ligging van dit stuk is anders dan uit de tijd van de vesting. Bij het Havenplein is de loop van de veste weer terug te vinden. De Zuid-Willemsvaart loopt ongeveer gelijk met de westelijke kant van de vesting.
Bron: Regionaal Historisch Centrum Eindhoven
