Een winters vergezicht

De omschrijving achterop de foto vertelt dat de foto genomen is in de Zandstraat in de jaren vijftig van de twintigste eeuw. In vijftig jaar tijd is het landschap in dat deel van Helmond volkomen veranderd. Toen nog landelijke rust met aan de horizon de contouren van de stad, nu een industrieterrein. De Zandstraat zelf bestaat nog wel op industrieterrein Hoogeind, maar dat is slechts een gedeelte van de oude Zandstraat. Deze lag, net als nu, in het verlengde van de Hoogeindsestraat, maar liep door tot de Geremtseweg, die iets ten westen parallel aan de Lage Dijk liep.

Wat is er van de stad te herkennen? Links op de foto, boven de man met de spade, is de achterkant van het oude station van Helmond te zien. Dat is natuurlijk een mooi ijkpunt. Een eind naar rechts, rechts boven de vrachtwagen met aanhanger, is een kerktoren te ontwaren die nauwelijks een spits heeft. En onder de meest linkse tak van de boom die de schaduw werpt op het huis is een heel klein torentje te zien. We hebben met behulp van oude kaarten geprobeerd duidelijkheid te krijgen. Is de kerktoren die van de Maria ten Hemelopneming? Dat kan niet want die zou links van het station te zien moeten zijn. Staat het kleine torentje aan de achterkant op het dak van de Jozefkerk? Ik meen ook links tussen de takken een grotere toren te ontwaren met aan de onderkant uitstulpingen, maar die heeft de grote toren van de Jozefkerk niet. We kwamen er niet uit. Een van onze medewerkers was er zo door geïntrigeerd dat hij is gaan kijken. Met alle bebouwing is het nu natuurlijk moeilijk te zien, maar hij meent de oplossing te hebben gevonden: het kleine torentje is van het Clarissenklooster in de Molenstraat en de grotere toren in het midden is die van de Jozefkerk op de Tolpost.

Publicatie van bovenstaand verhaal leidde tot enkele reacties.
De winterse foto die genomen zou zijn vanaf de Zandstraat, blijkt te zijn gemaakt vanaf de Smalstraat. De huizen rechts op de foto staan op de hoek van de Smalstraat en het Wiegertstraatje. Dat laatste straatje werd meestal Wiegelstraatje genoemd. Het waren ongeveer acht huizen maar er zijn er, omdat ze met de kromming van de straat mee gingen, op de foto slechts twee te zien. De man met de spade in zijn hand is Marinus Slegers die daar een stukje land had liggen. En daar waar Slegers staat was een zandpaadje dat leidde naar de Zandstraat.
Onder de takken van de boom is het huisje te zien van de Koekoek. Tegenover diens huis lag de overgang over het spoor ter hoogte van het oude ziekenhuis.
Al deze gegevens kreeg ik van iemand die aan de Geremtseweg is opgegroeid en die zo’n goed geheugen heeft dat hij nu, als hij over het industrieterrein fietst, nog de bomen herkend die vroeger rond de boerderijen stonden.
Een ander kon nog meer gegevens verstrekken. Onder de boom links staat een wit huis. Dat was “Mijn Heim” waarin in de jaren vijftig en zestig de familie Van de Berkmortel woonde. Dit huis lag aan de Parallelweg. Helemaal rechts op de foto zijn enkele goederenwagons te zien die op het rangeerterrein staan. De sheddaken daar achter zijn van de firma Arntz, Terwind en Holtus.

Collectie Regionaal Historisch Centrum Eindhoven.