Meer weten?

Over onderwijs en onderwijsgeschiedenis is in het verleden veel geschreven. Er is veel literatuur over de landelijke ontwikkeling, maar ook over de plaatselijke. Een uitgebreid overzicht van het lager onderwijs in de 17de en 18de eeuw is bijvoorbeeld: H.Th.M. Roosenboom, De dorpsscholen in de Meierij van 's-Hertogenbosch van 1648 tot 1795 (Tilburg 1997).  Over de veranderingen in de 19de eeuw schreef Dolly Verhoeven Ter vorming van verstand en hart. Lager onderwijs in oostelijk Noord-Brabant, ca. 1770-1920 (Hilversum 1994). Vanzelfsprekend besteedt ook de driedelige Geschiedenis van Noord-Brabant onder redactie van H.J.F.M. van den Eerenbeemt ('s-Hertogenbosch-Tilburg 1996-1997) veel aandacht aan het onderwijs, evenals de reeksen Ach Lieve Tijd Helmond, Eindhoven en De Peel. Voor de geschiedenis van individuele scholen raadplege men de vele lokale publicaties.

Archiefbronnen zijn minder overvloedig aanwezig. Omdat in de 17de en 18de eeuw de dorpsscholen onder protestants toezicht stonden, is het archief van de classis Peel- en Kempenland (aanwezig in het BHIC te 's-Hertogenbosch), maar zijn ook de nog aanwezige archieven van de hervormde gemeenten voor die periode interessant. In de 19de eeuw wordt het lager onderwijs een overheidstaak. Daardoor is ook veel informatie te vinden in de gemeentearchieven. Interessant zijn bijvoorbeeld de archieven van de in elke gemeente aanwezige commissie tot wering van het schoolverzuim. Maar ook over bouw en onderhoud van het schoolgebouw, de benoeming van openbare schoolmeesters is veel te vinden. Archieven van individuele scholen of schoolbesturen zijn echter slechts sporadisch behouden. Archiefmateriaal met betrekking tot katholieke en protestantse scholen moet men zoeken in de archieven van parochies en hervormde gemeenten.