Lambert de Vries
Veel van Helmonds jonge monumenten zijn ontworpen door Lambert de Vries.
Zowel in de woningbouw als in de utiliteitsbouw (veel scholen) is hij actief geweest. Over hem en over zijn broer Gerard, met wie hij samen een aannemersbedrijf had, verscheen in het blad Werkend Verleden van 1999 een uitgebreid artikel. Bij het schrijven van dit verhaal is dankbaar gebruik gemaakt van dat artikel van Joseph de Vries en Giel van Hooff. Dit schrijven is ook een mooie aanvulling op de monumenteninventarisatie van 1991. Zeker ook door de uitgebreide lijst van door Lambert de Vries binnen en buiten Helmond ontworpen gebouwen en hun kenmerken. Het oudste ontwerp van Lambert is dat voor drie herenhuizen aan de Kromme Steenweg 13 t/m 17, die hij met zijn broer in eigen beheer in 1906 heeft gebouwd. Deze huizen zijn terug te vinden op de gemeentelijke monumentenlijst. Wellicht was dit ontwerpen en bouwen in eigen beheer een proeve van kunnen voor het Helmondse publiek. Als dat de opzet was, dan slaagde die, want nog in hetzelfde jaar ontwierp Lambert de Vries een woonhuis met praktijkruimte aan de Kromme Steenweg 19. Dat gebeurde in opdracht van dr. Nuijens, die nu nog vooral bekend is van het boek dat hij schreef over zuigelingenzorg.
Vanaf 1911 volgden grotere gebouwen. Daarvan zijn er enkele inmiddels gesloopt. Dat overkwam de in 1911 gebouwde Ambachtsschool en de in 1912 gebouwde Henricusschool aan de Weg op den Heuvel, de Antoniusschool uit 1917 aan de 1e Haagstraat en de Nicolaasschool aan de Molenstraat uit 1922. Andere scholen hebben het wel gered, hoewel vele daarvan een andere bestemming hebben gekregen. Een van de weinige die nog als school gebruikt wordt is de Mariaschool aan de Kromme Steenweg uit 1914. Ook de scholen uit de toen nieuwe parochie St. Jozef werden door De Vries ontworpen. Het zijn de Jozefsgaarde (1924) aan de Prins Karelstraat en Bunzingstraat en de Jozefschool (1927) in de Pastoor van Leeuwenstraat. Ook de pastorie (1925) en het klooster Sint Jozefsgaarde (1926) zijn van zijn hand. In 1926 ontwierp hij aan de andere kant van de stad nog het Carolus Borromeus College.
Tussen dat ontwerpen van die grote gebouwen bleef hij actief op het gebied van woonhuizen. En niet alleen in het wat duurdere segment aan de westelijke kant van Helmond. Vanaf 1918 tot aan zijn overlijden in 1939 ontwierp hij arbeiderswoningen voor woningbouwvereniging De Hoop. Een groter gebouw van De Vries dat op de gemeentelijke monumentenlijst staat is de Jozefschool, later Uilenburcht en nu het onderkomen van stadshobbycentrum Het Baken. Er zijn weinig mooie oude foto’s van de buitenkant. Op een van de klassenfoto’s kun je goed de verdeling zien in grote en kleine vlakken binnen de raampartijen, die Lambert de Vries graag toepast. Op deze foto uit 1931 of 1932 is dat duidelijk te zien in het raam tussen klas en gang.