Burgemeesters van Helmond

Tijdens het Ancien Régime, de periode tot 1795, kende Nederland al borgemeesters. Inhoudelijk was hun functie niet te vergelijken met dat van het huidige ambt van burgemeester. In Helmond werden de borgemeesters aangesteld door de heer van Helmond uit een voordracht door de raad. Deze raad bestond in de stad Helmond uit drie leden. Het eerste lid vormden de borgemeesters, die zorg droegen voor de financiën van de stad. Zij stonden persoonlijk borg voor eventuele tekorten. Het was dan ook geen erg geliefde functie, maar men mocht de functie niet weigeren.

Het tweede lid van de raad vormden de schepenen, die behalve in het stadsbestuur, ook optraden bij de rechterlijke macht. Ook de schepenen werden aangesteld door de heer van Helmond. Het derde lid van de raad bestond uit de dekenen van de gilden. Deze bestuurders van de ambachten werden aangesteld door degenen die lid waren van de ambachtelijke organisaties. Ze waren de vertegenwoordigers van de stadsbevolking. Er waren nogal eens botsingen tussen de dekenen van de gilden en de heer van Helmond.

Al in de zeventiende eeuw kwam het stadsbestuur bij elkaar in een herberg aan de Markt, genaamd De Wildeman. Het stadsbestuur kwam er bijeen in een kamer. In 1681 werd de herberg verkocht aan de stad om te dienen als stadhuis. De raad van de stad verhuurde het gebouw daarna ook weer aan een herbergier, op voorwaarde dat de stadsvergaderingen er zonder enige vergoeding gehouden konden worden. In 1685 werd een grote verbouwing gestart, zodat het gebouw beter geschikt werd als stadhuis.

Nadat Nederland deel ging uitmaken van het Franse rijk in 1811, werd het bestuur heel anders ingesteld. Aan het hoofd van de stad kwam een burgemeester, de maire. Hij werd aangesteld door de prefect van het Departement, te vergelijken met onze Commissaris van de Koningin, met dien verstande dat de indeling in departementen heel anders was dan de provincies nu. Vanaf 1815 werd de burgemeester benoemd door de Kroon.

Alle burgemeesters zetelden in het stadhuis. Tot 1923 was dat de vroegere herberg De Wildeman aan de Markt, te zien op de foto hiernaast. De opname is gemaakt tijdens de verkiezingen van 1901. Op het bord van de man die bij de deur staan de kandidaten vermeld waarop gestemd kan worden: H. Bartels, A.H. van Hoeck, M. van Hout, J.W. van Putten, H. Schulte, J.A. Stevens en P. de Wit. Van deze kandidaten was A.H. van Hoeck op dat moment burgemeester, M. van Hout zou het worden in 1913.

Bron: Regionaal Historisch Centrum Eindhoven.