Huize Agnetendal: van klooster tot kaarsenfabriek

Het tegenwoordige Huize Agnetendal aan de Dommelstraat

Wie vanuit Valkenswaard over de Tienendreef Dommelen inrijdt, ziet aan de linkerkant een oude kloostermuur. Dit is het laatste restant van het oude vrouwenklooster Sint-Agnetendal, dat van 1453 tot 1716 in gebruik was. Achter deze in 1978 gerestaureerde muur kan men Huize Agnetendal zien verrijzen, waar vanaf het begin van de vorige eeuw kaarsenmakerij Rombauts gevestigd was.

Vrouwenklooster Sint-Agnetendal

In 1453 vestigden enkele zusters van het Achelse klooster St. Catharinadal zich in Dommelen. Deze locatie werd gekozen omdat hier veel ruimte was voor de schaapskudde van de zusters. Deze schapen zorgden voor het grootste deel van de inkomsten van het huis. De naam Agnetendal is dan ook afgeleid van de heilige Agnes, de heilige met het schaapje. In de vijftiende en vroege zestiende eeuw kende Sint-Agnetendal een periode van grote bloei; er waren wel eens zeventig zusters. Zelfs koningin Maria van Hongarije (1505-1558) schonk het klooster in Dommelen verschillende privileges.

Na het uitbreken van de Reformatie en vooral de Tachtigjarige Oorlog (1568-1648) kwam het klooster in zwaar weer terecht. Regelmatig moesten de zusters vluchten voor het oorlogsgeweld. In 1703 werd het klooster door de Staatsen zwaar verwoest, en twee jaar later nog eens door de Frans-Spaanse troepen. In 1716 kregen de zusters bevel van de overheid om binnen acht dagen te vertrekken. Er werd een paar maanden uitstel verleend om laatste oogst binnen te kunnen halen, maar in 1717 vertrok moeder-overste Maria van de Eijnden met enkele zusters op zoek naar een nieuwe vestigingsplaats. Deze werd uiteindelijk gevonden in Arendonk, waar Sint-Agnetendal opnieuw werd opgericht.

Oude kloostermuur van Sint-Agnetendal, foto uit 1965

Kaarsenfabriek Rombauts

In 1910 vestigde Jan van Lieshout zich op de plek van het oude klooster met zijn wasblekerij en kaarsenfabriekje. Acht jaar later kwam zijn neef Willem Rombauts in het bedrijf en kreeg het kaarsen maken steeds meer aandacht. Op de gewijde grond van het voormalige klooster maakte het familiebedrijf bijna honderd jaar lang allerlei soorten kaarsen: devotie-, doop-, paas-, rouw- en sierkaarsen. Van klein tot groot, van 1 ons tot 18 kilo.

Jan Rombauts aan het werk, jaren zeventig

Volgens Jan Rombauts, die het bedrijf in 1958 van zijn vader Willem overnam, is het maken van kaarsen echt vakwerk; vooral de verhouding tussen pit en kaars moet perfect zijn. Tot 2003 bleef Jan Rombauts aan de Dommelstraat kaarsen maken. De kaarsen werden traditioneel gezien vooral afgenomen door kerken en kloosters. Echter werd na de oorlog de kaars ook steeds meer gebruikt in cafés als sfeerschepper. De verhouding in vaste afname van de kaarsen was in 1980 ongeveer 50% kerken en 50% horeca.

Het huis (Huize Agnetendal) waar de fabriek achter zat werd in 2004 verkocht. Hierdoor stopte vanaf dat jaar de eigen productie van het bedrijf. De winkel voor de particuliere verkoop bestaat echter nog steeds en is nu gevestigd op de Westerhovenseweg 33. Particulieren kunnen hier terecht voor allerlei soorten kaarsen, maar het unieke van het huidige bedrijf zijn de kaarsen voor speciale gelegenheden. Denk hierbij aan doop- of huwelijkskaarsen, vaak gepersonaliseerd. De verhouding van de vaste afname is tegenwoordig ongeveer 70% horeca en 30% kerken. Dit is vooral te wijten aan de sluiting van kerken en het teruglopend aantal kerkbezoekers.

Een kijkje in de kaarsenfabriek van Rombauts, jaren zeventig