EDAH
In 2005 werd in Helmond het EDAH-museum geopend. Een mooi stuk Helmondse historie ligt daar bij elkaar. Maar hoe begon het eigenlijk?
Allereerst met een advertentie uit de krant van 20 juni 1900, waarin de uit Joure afkomstige Jacobus Johannes Ebben de opening van zijn winkel aankondigt.
Die winkel ligt aan de Markt in Helmond, tegenover het Liefdegesticht. Daarmee wordt het kloosters van de zusters van Liefde van Tilburg bedoeld. In die tijd zijn in Helmond wel meer winkels in dezelfde branche. Vaak zijn die voortgekomen uit de handel in koloniale waar, waarmee tabak, thee en koffie bedoeld wordt. De kruidenierszaak, annex koffiebranderij en handel in koloniale waar, met de mooiste naam is “Het Schaapje van 1805” van de Erven Spoorenberg. Ook die zitten op de Markt, maar dan aan de overkant, dicht bij de hoek met de Veestraat. Deze firma heeft verschillende filialen in Helmond. In de strijd met andere opkomende grootwinkelbedrijven, verliest “Het Schaapje” de strijd. In 1919 worden de winkels gesloten en blijf alleen nog de grossierderij over.
Ebben draait na 1900 goed met zijn winkel op de Markt. In 1910 sluit hij een samenwerkingsverband met drie andere Friese heren Dames, Aukes en Hettema om gezamenlijk in te kopen en prijsafspraken te maken. Deze inkooporganisatie krijgt de naam Combinatie EDAH, naar de beginletters van de namen van de deelnemers. Als in 1917 deze inkooporganisatie wordt omgezet in de N.V. EDAH, ontstaat één firma. De filialen van de heer Ebben blijven daarnaast zelfstandig onder de naam Ebben functioneren. In 1923 worden deze filialen in de N.V. gebracht en wordt de heer Ebben uitgekocht.
Wat treffend is in de advertentie over de opening van de winkel van Ebben, is het feit dat in 1900 in Nederland macaroni zoveel gegeten wordt, dat het bij een kruidenier tot het gewone assortiment behoort. Een encyclopedie uit 1953 vermeldt nog dat macaroni in Italië gegeten wordt, zoals in Nederland de aardappel. Maar dat de consumptie in Nederland nauwelijks iets voorstelt.
Bron: Regionaal Historisch Centrum Eindhoven.