Terug in de schoolbanken van het Hertog Jan College
Een van de gevolgen van de Tweede Wereldoorlog was dat de roep om voortgezet onderwijs sterk toenam. Het verschil tussen de standen in de samenleving was flink afgenomen en door de Marshallhulp kreeg ook de economie een boost. In Valkenswaard werd besloten om met ingang van september 1950 een Rooms Katholieke H.B.S. te starten. De middelbare school dankte haar naam aan hertog Jan I van Brabant (1252-1294).
Een start met nadruk op het geloof
In het voorjaar van 1950 krijgt dr. Starrenburg, leraar Frans en conrector aan het Norbertus-college in Roosendaal, opdracht van OMO om te onderzoeken of een H.B.S. in Valkenswaard levensvatbaar zou zijn. Uiteindelijk bleek een eerste klas van 28 leerlingen samengesteld te kunnen worden. Starrenburg werd tot directeur benoemd en hij trekt acht leraren aan om les te geven aan de eerste groep leerlingen. In het parochiehuis aan de Maastrichterweg krijgt de nieuwe school één leslokaal. De vroegere kapel wordt ingericht als directeurskamer. Het predikaat R.K. draagt de H.B.S. in de eerste jaren erg nadrukkelijk uit. Het vak godsdienstleer wordt als eerste op lessentabel en rapport genoemd en telt bij de overgang even zwaar mee als een examenvak. De lessen beginnen met een gebed en de school kent zogenaamde ‘bezinningsdagen’ waarop de lessen uitvallen.
​Vestiging aan de Merendreef
Vanwege de groei van het aantal leerlingen is een nieuwe locatie voor de school gewenst. In het bestuur bestond hier nog wat onenigheid over; de burgermeester en directeur waren vóór de Merendreef, de deken en enkele andere leden van het bestuur vonden het Wilhelminapark een geschiktere plek. Uiteindelijk wordt gekozen voor het landelijke gebied van bossen, heide en weiden aan de Merendreef. Het nieuwe gebouw wordt ingericht voor Dalton-onderwijs, de nieuwe onderwijsvorm. Het Hertog Jan College laat hiermee duidelijk zien te streven naar vernieuwing van onderwijs. De gangen worden voorzien van werknissen en de klaslokalen hebben glazenwanden aan de gangzijde. De meisjes werden van de jongens gescheiden door de imposante hal. Ook de verplichte looprichting moest ervoor zorgen dat er geen romantische situaties konden ontstaan op school.
Flinke groei vanaf de jaren zestig
In de periode 1962-1981 had het Hertog Jan College een nieuwe rector genaamd Jo Weenen. Hij was een dynamische rector die altijd iets van vaart en allure had. Onder zijn leiding begon het leerlingenaantal ook explosief te stijgen: van vijfhonderd leerlingen in 1962 naar meer dan duizend leerlingen 10 jaar later. Vanaf deze periode is er ook buiten school veel meer te beleven voor de leerlingen. Hierbij kan gedacht worden aan sport- en spelactiviteiten, een schoolorkest en debatavonden. Vanaf 1968 verandert door de Mammoetwet de structuur van scholen voor het voortgezet onderwijs. De MMS en HBS verdwijnen en worden vervangen door HAVO en VWO. Ook komt er een 32-urige lesweek voor de brugklas en een vrije zaterdag. De democratisering van de late jaren zestig en de jaren zeventig zorgde ook op het Hertog Jan College voor meer inspraak van klassenvertegenwoordigers.
