Wapen Eersel

22 augustus 1988: “In keel een burcht van zilver, verlicht van het veld, gevoegd van sabel, bestaande uit een gekanteelde en van een puntgevel voorziene poort, waarin een opgetrokken valhek van sabel voor gesloten deuren, geplaatst voor een hogere en bredere gekanteelde hoofdtoren en door muren verbonden met twee kleinere gekanteelde torens, de burcht vergezeld van een met de bovenhoek over de deuren gaand schuingeplaatst schild van sabel, beladen met drie drielingsbalken van goud en in een schildhoofd van zilver een uitkomende leeuw van keel. Het schild gedekt met een gouden kroon van drie bladeren en twee parels.”

Geschiedenis van het wapen
In 1254 is sprake van schepenen van Eersel. De schepenbank kende twee zegels, beide met een identieke voorstelling, doch één met en één zonder lelies. Beide vertonen een burcht, bestaande uit een hoofdtoren waarvoor een poortgebouw geflankeerd door twee torens. Onder het poortgebouw zien we een schuingeplaatst wapenschild: drie drielingsbalken en in het schildhoofd een uitkomende leeuw. In 1704 bestond een nieuw stempel. Daarin staan de torens los en lijkt de poort tegen de hogere middentoren te zijn geplakt. Het wapenschildje geeft geen drielingsbalken meer maar een negental golvende lijnen. Beide lelies zijn dan voetloos. Dit zegel was tenminste in gebruik tot 1747 en weer in 1807. Van dit zegeltype zond de burgemeester in 1815 een afdruk in aan de gouverneur der provincie en het wapen werd in 1817 bevestigd. Het formeel per 1 januari 1923 vervallen wapen van Eersel werd in de praktijk door de nieuwe gemeente tot 1988 gecontinueerd.

Op verzoek van Burgemeester en Wethouders stelde het streekarchief – voorloper van het RHCe – in 1987 een onderzoek naar het wapen in, hetgeen resulteerde in het verlenen van een nieuw wapen bij Koninklijk Besluit van 22 augustus 1988 nr. 9. Op voorstel van Burgemeester en Wethouders besloot de gemeenteraad op 25 maart 1997 voor de nieuwe gemeente (a) de gemeentenaam Eersel te handhaven, evenals (b) het wapen en de vlag uit 1988 van de voormalige gemeente Eersel.

Bronnen
Originele wapendiploma in RHCe, THA, Atlantisnr. 24006 (1817).
Foto wapen (1817) uit Wapenregister Hoge Raad van Adel: RHCe, THA, Zegelkaarten, doos 2.
Jan Melssen, ‘Het gemeentewapen van Eersel’, Kroniek van de Kempen 8 (1988) [Hapert, 1990] 73-74.
J.Th.M. Melssen, ‘Het nieuwe wapen der gemeente Eersel’, De Nederlandsche Leeuw 106 (1989) 139-140.
J.Th.M. Melssen, ‘Het wapen van Eersel, een historische verkenning’, in: A. Dams e.a. (red.), Eersel Duizel Steensel. Drie zaligheden (Hapert, 1989) 49-74.
Rapport betreffende herziening van de wapens van gemeenten en de instelling van wapens voor de dorpen in de Regio Eindhoven [Noordbrabantse Commissie voor Wapen- en Vlaggenkunde, september 1996].
Jan Melssen, ‘Wapen en vlag voor de nieuwe gemeente Eersel’, Van Schild en Vaan IV (1997) 19-20.