Sociale woningbouw in Helmond 2
Onderstaande foto uit de jaren twintig van de twintigste eeuw laat de vrijwel nieuwe bebouwing van de Pastoor Van Leeuwenstraat zien. De straat heet dan nog Tolpoststraat, genoemd naar een oude tol die gebruikers van de wegen uit de richting Bakel en Deurne naar de stad moesten betalen. Een naam met geschiedenis die in de Gemeenteraadsvergadering van 25 januari 1956 wordt vervangen door Pastoor van Leeuwenstraat.
P.E. van Leeuwen is de stichter van de van de St. Jozefparochie in de Dierenbuurt en bouwpastoor van de kerk. Hij was ook een van de oprichters van Woningbouwvereniging De Hoop in 1917. De Hoop heeft veel sociale woningbouw neergezet in de velden ten noorden van de kerkhoven aan de Molenstraat. In maart 1952 komt de populaire pastoor te overlijden. Wat ligt dan meer voor de hand naar deze man een straat te vernoemen in de buurt waar hij op velerlei fronten actief is geweest? Daar is de Gemeenteraad het wel over eens. Alleen welke straat moet dan van naam veranderen? Daar is de Gemeenteraad niet unaniem in: 8 leden stemmen tegen het voorstel, maar 16 voorstemmers zorgen ervoor dat de Tolpoststraat tot Pastoor van Leeuwenstraat omgedoopt wordt.
Het complex van De Hoop is sociale woningbouw die aan alle eisen van de tijd voldoet. Nieuw ten opzichte van de vroegere arbeiderswoningen zijn de aparte keuken en slaapkamers op de verdieping. In oudere woningen zijn alkoven of bedsteden nog de gewoonte. Het ontwerp is van de Helmondse architect Lambert de Vries, die goed op de hoogte is van de laatste ontwikkelingen en naar moderne maatstaven ontwerpt. Hij zorgt voor variatie in de bouw, onder meer door toepassing van de gebroken Franse kap. Een stijlmiddel dat overigens niet door iedereen wordt gewaardeerd. Ook nieuw is de gang in dit soort woningen. Voorheen is het de gewoonte om met de deur in de woonkamer te vallen.
De Hoop heeft voor de aankoop van de grond en de bouwkosten van de 72 woningen ruim 300.000 gulden nodig. Voor de cijferaars: dat betekent per woning zo’n 4.200 gulden. Bij de oplevering van de woningen in februari 1923 moeten de woningen gemiddeld ƒ 21,25 per maand aan huur opbrengen. In 1957 is dat gestegen tot ƒ 22,85 per maand. Het gemiddeld inkomen is dan ƒ 4000,- per jaar. Ruim 60% van de bevolking verdient dit gemiddeld inkomen of minder. Ruim 8% van de belastingplichtigen haalt de ƒ 1000,- per jaar niet. Voor de bewoners van de Dierenbuurt die uit deze 60% van de Helmondse bevolking zullen komen betekent dit in deze jaren een kale huur van zo’n 15 tot 25% van het inkomen.
Bron: Regionaal Historisch Centrum Eindhoven.
