Gemeentearchief van Helmond
Tot 1 juli 2007 zat het Gemeentearchief van Helmond aan de Molenstraat. Dat pand, dat zijn leven begon als marechausseekazerne, heeft al een aardige geschiedenis achter de rug. In 1818 was een speciale compagnie van de marechaussee voor Noord-Brabant in het leven geroepen om er de orde te handhaven. Als beweegreden wordt genoemd dat het een provincie was met veel heiden en bossen, waar boosdoeners zich konden schuilhouden, zodat het plegen van misdrijven gemakkelijk was. Van die compagnie werd een brigade in Helmond gestationeerd
.
De Helmondse brigade werd ondergebracht in ruimtes achter het stadhuis, dat toen nog aan de Markt lag. Deze huisvesting was niet echt goed. In 1859 werden de ruimtes afgebroken en opnieuw opgetrokken, maar de uitbreiding van het aantal ambtenaren maakte dat het stadhuis te krap werd. In 1876 verhuisde de marechausseebrigade naar een nieuw pand aan de Heuvel. Dit pand huurde defensie van eigenaar L. Noten. In mei 1921 verhuisde de manschappen opnieuw. Nu naar het nieuwe pand aan de Molenstraat. Dit pand werd door defensie zelf gebouwd, nadat zij de grond gekocht had van Willem Antonie Fentener van Vlissingen. Op 1 maart 1943 werd bij de reorganisatie van de Nederlandse politie de brigade opgeheven.
Het pand aan de Molenstraat kreeg een nieuwe bestemming. In de eerste jaren na de oorlog diende het, in verband met de krapte op de woningmarkt, voor de huisvesting van vier gezinnen. In 1951 kocht de gemeente Helmond het gebouw. De stallen waarin de paarden van de marechaussee hadden gestaan werden afgebroken en vervangen door kantoren. In 1954 trok de Gemeentelijke Sociale Dienst in het gebouw. Die dienst zou er bijna dertig jaar, tot 1983, zitten. Daarna werd het pand weer verbouwd. Achter de in de jaren vijftig gebouwde kantoren werd een archiefdepot neergezet en het gebouw ging dienen als onderkomen van de archieven van de gemeente Helmond. Die functie heeft het 24 jaar gehad.
De voorkant van het gebouw zal iedereen wel bekend zijn. Maar aan de achterkant is het aanzicht sinds de tijd van de marechaussee zoveel veranderd, dat een foto uit de tijd dat er nog paardenstallen stonden wel leuk is. Het is overigens maar de vraag of deze foto genomen is in de tijd dat het gebouw nog diende als kazerne. We hebben ook een foto van de voorkant. Het lijkt of de twee foto’s kort na elkaar genomen zijn. Misschien wel als serie. En op die foto van de voorkant zijn vier voordeuren te zien. De foto zal dan ook gemaakt zijn in de tijd dat er vier gezinnen in het gebouw gehuisvest waren of kort daarna. Het moet in ieder geval geweest zijn voor de verbouwing in 1953-1954. Ten behoeve van de Sociale Dienst werden toen immers paardenstallen afgebroken. De grote hoop stenen en het witte zand op de oprit doen vermoeden dat de foto genomen is tijdens bestratingswerkzaamheden. Rechts van het gebouw is de kapel van het Clarissenklooster zichtbaar.
Bron: Regionaal Historisch Centrum Eindhoven
