Bioscoop Piet de Wit
In 2010 zijn er eindelijk duidelijke plannen voor de nieuwe bebouwing op de hoek Markt-Burgemeester Wijnenstraat in Asten.
De eerste schetsen zijn aan de politiek gepresenteerd. De plek van voormalig hotel Van Roy of zo u wilt hotel Gitzels, dat al bijna een halve eeuw leeg staat, en de plek van café De Wit met de voormalige garage krijgen een eigentijdse bebouwing. Een van de schetsen heeft ook een aardig brok nostalgie in zich; het hoekpand roept meteen associaties op met het hotel.
In de gevel op de begane grond staan opvallende kozijnbogen. Dergelijke bogen zijn ook terug te vinden in de bouwtekening van een bioscoopzaal met café en winkelhuis. Dat complex zou na de oorlog moeten verrijzen aan de Markt op de plaats van Garage & Café De Wit. Architect Hugo de Vries uit Helmond tekende in januari 1946 een nostalgisch ogend pand voor Piet de Wit. In het midden de drie bogen als toegang naar de bioscoop- en de toneelzaal. De bogen doen meteen denken aan de bogen van de Astense kasteelruïne. Het architectenbureau van De Vries was in de jaren 30 van de vorige eeuw betrokken bij de herbouw van het kasteel. Het is dan ook niet verwonderlijk dat de kasteelbogen in de tekening uit 1946 opduiken.
In de bioscoopzaal waren ongeveer 400 zitplaatsen opgenomen. Het café zou aan de Markt rechts van de bioscooptoegang komen en de winkel aan de linkerkant. In december 1945 had De Vries al een eerste ontwerp getekend, dat sterk afwijkt van zijn plan van een maand later. In plaats van één winkel zijn er in dat eerste plan twee voorzien met beiden een topgevel. De entree van de bioscoop is strakker, niet met bogen, en ook de raampartijen zijn anders. Van dit plan is in januari 1946 al afgezien. Het plan van januari is door Welstandstoezicht in februari goedgekeurd, maar uiteindelijk door Piet de Wit niet in uitvoering genomen.
Dat niet doorgaan heeft wellicht met de sterke concurrentie van Astense ondernemers in die tijd direct na de oorlog te maken. De eerste jaren van vrijheid na de Tweede Wereldoorlog boden, ondanks schaarste aan bijvoorbeeld bouwmaterialen, volop kansen aan ondernemende lieden. Piet de Wit was de eerste die met het idee voor een bioscoop bij de gemeente aanklopte. Nog geen week later volgde Willem Bakens, ook caféhouder aan de Markt. Die liet zijn gedroomde bioscoop ook door Hugo de Vries tekenen. De bioscoopzaal is dan ook identiek aan die van Piet de Wit. In maart sloot zich de weduwe Van Roy met een ander bioscoopplan in de rij aan. Zij runde met wijlen haar echtgenoot Johannes Bakens al voor de oorlog een bisocoop in Asten. Die kon ze na de oorlog verder uitbaten; Astra aan de Mgr. Den Dubbeldenstraat.
De plannen van De Wit en Bakens hebben niet geleid tot een ander aanzicht van de Markt van Asten. Mocht de bioscoop van Piet de Wit wel zijn verrezen, dan zou het de vraag zijn geweest of nieuwbouw in 2010 noodzaak wel was. Misschien stond het door De Vries ontworpen gebouw dan wel op de lijst van mogelijke gemeentelijke monumenten.