Pasen
Bij dit artikeltje tonen wij u een foto die de sfeer vangt van een plechtige hoogmis in de oude Heilig Hartkerk in de Helmondse Veestraat. De afbraak van deze monumentale kerk heeft in Helmond niet alleen letterlijk, maar ook figuurlijk veel stof doen opwaaien.
Het gebouw werd ontworpen door de bekende Amsterdamse architect dr. P.J.H. Cuijpers. De aanbesteding vond plaats op 16 september 1897. Op 18 september 1899 werd de kerk plechtig ingewijd. In 1952 werd besloten de toren af te breken nadat in het houtwerk boktor was aangetroffen. De kranten stonden maandenlang vol over het kleine beestje, officieel de Hylotrupes Bajalus, dat de mooie ranke toren volledig had aangetast. Zelfs in dichtvorm werd verteld over de insecten: eenparig werd als oorzaak de torren genoemd, die zijn daardoor in Helmond voor eeuwig verdoemd. Er werd een parallel getrokken tussen de snode plannen van Froger en de huisboktor. Froger ontnam Helmond door de aanleg van de Kasteel Traverse de luister van stadspark en kasteel, de boktor ontstal de Helmondse bevolking de H. Harttoren. De krant schrijft: dat zijn uitgerekend de twee enige sieraden die onze stad rijk is. Er werd een trucfoto afgebeeld waarop de toren weggehaald was om te tonen dat het geen gezicht was.
Nadat de toren in 1952 afgebroken was waren de problemen voor de kerk nog niet voorbij. De kerk kostte, net als alle kerken van Cuijpers zeer veel aan onderhoud. Bovendien bracht de bouw van V&D aan het licht dat er ook met de fundamenten van de kerk iets niet goed zat. Daar kwam nog bij dat het centrum van de stad ontvolkte, terwijl juist daar twee kerken heel dicht bij elkaar lagen: de Lambertus- en de H. Hartkerk. Pastoor van Oort kreeg bij zijn benoeming in 1952 dan ook de opdracht om een nieuwe H.Hartkerk te bouwen.
Die kerk werd gebouwd aan het Binderseind. Er werd nog wel gekeken naar een andere bestemming voor de kerk zonder toren, maar alles liep stuk op de hoge onderhoudskosten. Uiteindelijk werd de kerk voor f 150.000 verkocht om gesloopt te worden. Dat laatste gebeurde in 1956 en 1957. Het orgel, de biechtstoelen, de doopvont en enkele glas-in-loodramen gingen naar de nieuwe kerk, de kerkbank gingen naar de St. Petruskerk in Woensel en wat ander meubilair ging naar een missiekerk in Afrika.
De aanleiding van het verdwijnen van de H. Hartkerk in de Veestraat is voor veel Helmonders nog steeds twijfelachtig. Dat is een van de eerste zaken die ik leerde toen ik in Helmond kwam. Men twijfelt aan de officiële lezing en vermoedt dat een grootwinkelbedrijf de boktor heeft verzonnen om de grond waarop de kerk gebouwd was in bezit te krijgen. Toch is de officiële lezing bevestigd door een van de kapelaans van de kerk die in 1955 een artikel in de krant schreef over de historie van de kerk.
bron: Regionaal Historisch Centrum Eindhoven.
